Seçilmiş Güncel Gelişmeler 50

* Avrupa Parlamentosu, AB Hukukunun uygulanmasının izlenmesini desteklemek amacıyla yapay zekâ tekniklerinin kullanımının incelendiği bir rapor yayımladı[1]. Söz konusu raporda, yapay zekânın hukuk uygulamalarındaki güncel durumu ortaya konulmakta olup mevzuatın hazırlanması ve uygulanması süreçlerinde bu teknolojilerin kullanım şekilleri değerlendirilmektedir.

Bunun yanı sıra, direktiflerin ulusal hukuka aktarımının izlenmesi, bağlayıcı hükümlerin uygulanması, idari işlemler, yargı kararları ve toplumsal davranışların analizi gibi alanlarda yapay zekânın mevcut ve potansiyel katkıları incelenmekte ve genel olarak yapay zekânın AB hukukunun uygulanmasının izlenmesini daha doğru ve verimli bir hâle getirme potansiyeline sahip olduğunun altı çizilerek bu yönde çeşitli öneriler sunulmaktadır.

* Avrupa Komisyonu, “Veri Birliği Stratejisi – Yapay Zekâ için Verinin Açığa Çıkarılması” başlıklı bir belge yayımladı[2]. Yapay zekâ için verilere erişimin artırılması, veri kurallarının sadeleştirilmesi ve uluslararası veri akışlarına ilişkin olarak AB’nin küresel konumunun güçlendirilmesi olmak üzere üç öncelikli alana odaklanan Veri Birliği Stratejisi’nin, uygun olduğu ölçüde, politika yapıcılara ve özellikle KOBİ’ler başta olmak üzere sanayiye, engellerin kaldırılması ve veriye ilişkin tek pazarın tamamlanması konusunda rehberlik edecek bir çerçeve sunabileceği belirtilmektedir.

* Avrupa Veri Koruma Denetçisi (EDPS), yapay zekâ sistemleriyle ilişkili yaygın risklerin belirlenmesine ve azaltılmasına yardımcı olmayı amaçlayan “Yapay Zekâ Sistemlerinin Risk Yönetimine İlişkin Rehber”i yayımladı[3].

* Avrupa Komisyonu, işletmelere, kamu idarelerine ve bireylere kolaylık sağlamak ve rekabetçiliği teşvik etmek amacıyla, seçilmiş geniş bir dijital mevzuat bütününe ilişkin bir dizi değişiklik içeren “Digital Omnibus” teklifini yayımladı[4].

* Fransa Veri Koruma Otoritesi (CNIL), Fransız kullanıcıların kişisel verilerin kullanımı ve çevrim içi reklamlara rıza verme konusundaki algılarının incelendiği anketin sonuçlarına ilişkin ikinci bölümü yayımladı[5]. Üç bölümden oluşacağı belirtilen serinin ilk çalışmasında, hedefli reklamcılık olmadan sunulan hizmetlere erişim karşılığında kullanıcıların ödeme yapmaya ne ölçüde istekli oldukları ele alınırken; bu bölümde ise bireylerin kişisel verilerini bir “para birimi” olarak kullanmaya ne ölçüde istekli oldukları incelenmektedir.

* İspanya Veri Koruma Otoritesi (AEPD), bağımsız (freelance) çalışanların ve KOBİ’lerin kişisel verileri daha güvenli bir şekilde işlemelerine yardımcı olmak amacıyla “şifreleme” yöntemine ilişkin bir rehber yayımladı[6].

* Norveç Veri Koruma Otoritesi (Datatilsynet), finansal suçlarla mücadele kapsamında bilgi paylaşımına yönelik düzenleme teklifine ilişkin görüşlerini paylaştı[7]. Bu kapsamda, hükümetin bilgi paylaşımına erişimin genişletilmesi önerisi desteklenmekle birlikte paylaşımın amaçlarının sınırlandırılması ve daha net çerçeveler belirlenmesi gerektiğinin altı çizildi.

* UNICEF, çevrim içi oyunlarda çocukların korunmasına ilişkin yeni bir rapor yayımladı[8]. Bahse konu raporda, çevrim içi oyun ortamlarında çocukların hem oyun oynama hem de şiddetten korunma haklarının güvence altına alınması gerektiği; bu hedefe ulaşmak için ise etkili önleme, tespit ve müdahale mekanizmalarının geliştirilmesinin zorunlu olduğu vurgulanmaktadır.

Rapor, şiddet yanlısı yapılanmaların çocukları propaganda ve şiddet eylemlerine dahil etmek amacıyla çevrim içi oyun ekosistemlerini nasıl araçsallaştırdığını analiz etmektedir. Oyunların sosyal ve teknik özelliklerinin, bu yapılanmalar tarafından çocuklara ulaşmak, onları etkilemek ve örgütlemek için kullanılabildiğinin altı çizilmektedir.

Söz konusu risklerin bütüncül biçimde ele alınması gerektiğine dikkat çekilen raporda; uluslararası kuruluşlar, hükümetler ve düzenleyici kurumlar, oyun şirketleri ve platformlar ile sivil toplum, eğitimciler ve ebeveynler olmak üzere dört temel paydaş grubuna yönelik öneriler sunulmaktadır. Bu doğrultuda, çevrim içi oyun alanlarının çocuklar için kapsayıcı, yaratıcı ve güvenli kalabilmesi adına tüm aktörler ortak bir sorumluluk anlayışıyla hareket etmeye çağrılmaktadır.

* İrlanda Veri Koruma Otoritesi (DPC), okullar için hazırlanan veri koruma araç setini ve buna dayalı oluşturulan infografikleri paylaştı[9].

* Avustralya’da, belirli sosyal medya platformlarının kullanımı için asgari yaş sınırının 16 olarak belirlendiği düzenlemenin uygulanmaya başlanacağı 10.12.2025 tarihi yaklaşırken[10]; Danimarka’da da 15 yaş altı çocukların sosyal medya platformlarını kullanmasının yasaklanmasına yönelik hazırlıkların yürütüldüğü açıklandı[11].

* UNESCO, nöroteknoloji alanında etik standartları içeren bir tavsiye kararının kabul edildiğini duyurdu[12].

* Kurumumuz tarafından hazırlanan “Üretken Yapay Zekâ ve Kişisel Verilerin Korunması Rehberi (15 Soruda)” yayımlandı[13]. Söz konusu Rehber’de; üretken yapay zekâ sistemlerinin kişisel verilerin korunması bağlamındaki etkilerinin değerlendirilmesi, bu sistemlerin geliştirilmesi ile kullanılmasında bireylerin mahremiyetine saygılı bir yaklaşımın teşvik edilmesi ve yaşam döngüsü boyunca gerçekleştirilen kişisel veri işleme faaliyetleri bakımından veri sorumlusu niteliğini haiz aktörlere yol gösterilmesi amaçlanmaktadır.

Bu kapsamda öncelikle, üretken yapay zekâ sistemlerinin içerik üretim süreci, yaşam döngüsü, kullanım alanları ve kullanımının doğurabileceği risklere ilişkin temel hususlar ele alınmıştır. Devamında, üretken yapay zekâ sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilen kişisel veri işleme faaliyetleri, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu çerçevesinde değerlendirilmiştir. Öte yandan günlük hayatta üretken yapay zekâ uygulamalarından yararlanırken kişisel verilerin korunması açısından bireylerin dikkat etmesi gereken hususlara ve bu teknolojileri kullanan çocuklara yönelik olarak ebeveynler tarafından alınabilecek önlemlere ilişkin değerlendirmelere yer verilmiştir.

[1] https://www.europarl.europa.eu/thinktank/en/document/IUST_STU(2025)777915, 30.10.2025.

[2] https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/data-union-strategy-unlocking-data-ai, 19.11.2025.

[3] https://www.edps.europa.eu/data-protection/our-work/publications/guidelines/2025-11-11-guidance-risk-management-artificial-intelligence-systems_en, 11.11.2025.

[4] https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/digital-omnibus-regulation-proposal, 19.11.2025.

[5] https://www.cnil.fr/en/monetisation-personal-data-how-much-our-data-worth, 18.11.2025.

[6] https://www.aepd.es/prensa-y-comunicacion/notas-de-prensa/la-agencia-publica-guia-ayudar-a-autonomos-y-pymes, 18.11.2025.

[7] https://www.datatilsynet.no/aktuelt/aktuelle-nyheter-2025/horingssvar-om-finansforetaks-informasjonsdeling-for-a-bekjempe-okonomisk-kriminalitet/, 14.11.2025.

[8] https://www.unicef.org/innocenti/reports/protecting-children-online-gaming, Ekim 2025.

[9] https://www.dataprotection.ie/en/dpc-guidance/data-protection-toolkit-schools#Toolkit.

[10] https://www.bbc.com/news/articles/cwyp9d3ddqyo, 21.11.2025.

[11] https://www.reuters.com/sustainability/society-equity/denmark-set-ban-social-media-platforms-children-under-15-2025-11-07/, 07.11.2025.

[12] https://www.unesco.org/en/ethics-neurotech/recommendation, Kasım 2025.

[13] https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/8547/uretken-yapay-zeka-ve-kisisel-verilerin-korunmasi-rehberi-15-soruda, 24.11.2025.